2. Genel Üretim Giderlerin 2. Dağıtımı: Dağıtım, yardımcı üretim ve hizmet yerlerinin toplam giderlerinin esas üretim yerlerine dağıtılmasıdır. Dağıtım, gider çeşidine en uygun "dağıtım anahtarı" kullanılarak yapılır. Yardımcı gider yerlerinin maliyetini esas gider yerlerine dağıtılmasında aşağıdaki yöntemler kullanılmaktadır:
- Kademeli gider dağıtım yöntemi: Giderler dağıtılırken her birimin gideri kendisinden sonra gelen birime ve diğerlerine yüklenir. Ilk gider yerinin gideri, diğer gider yerlerine, bir sonrakinin gideri diğer birimlere dağıtılarak devam edilir. Bu dağıtımda sıralama değişik şekillerde yapılabilir:
- Gider tutarının büyüklüğüne
- Gider yerlerinden yararlanmaya
- Gider payının büyüklüğüne gore dağıtım yapılabilir.
- Matematiksel gider dağıtım yöntemi: Turlama yönteminin aynısıdır. Ancak burada dağıtılacak toplam giderler turlama yoluyla değil matematiksel denklemler ile saptanır. Bu yöntem için ayrıca gider dağıtım tablosu düzenlenmemiştir.
- Basit Dağıtım Yöntemi (Doğrudan Dağıtım Yöntemi): Dağıtıma tabi gider yerlerinde toplanmış giderleri sadece esas üretim yerleri arasında dağıtıldığı yöntemdir. Gider yerleri arasında dağıtım yapılmaz.
Dağıtıma tabi gider yerlerinin giderleri, sırayla bir sonraki gider yerine dağıtılır. Buna göre, sıralamanın en başındaki dağıtıma tabi gider yeri giderleri, bu gider yerinden yararlanmış tüm gider yerlerine dağıtılır. Sıralamanın sonundaki dağıtıma tabi gider yeri giderleri ise sadece esas üretim ve dönem gider yerlerine dağıtılır.
Örnek: I. Dağıtımını yaptığımız örnekte, giderlerin II. Dağıtımını yapalım:
Gider Yeleri Giderler |
TOPLAM | Esas üretim gider yerleri | Yardımcı üretim gider yerleri | |||
| Örgü | Boya | Dikiş | Ütüleme | Paketleme | ||
| Direkt İşçilik Gider. | 3.000 | 1.500 | 1.000 | 300 | 200 | - |
| DİMMG | 4.000 | 2.000 | 1.200 | 500 | 200 | 100 |
| Elektrik Gideri | 5.000 | 2.000 | 1.500 | 750 | 500 | 250 |
| Makine Bakımları | 4.000 | 1.600 | 960 | 640 | 480 | 320 |
| I. Dağıtım Toplamı | 16.000 | 7.100 | 4.660 | 2.190 | 1.380 | 670 |
| Dağıtımlar | ||||||
| Personel (adet) | 40 | 25 | 15 | |||
Diğer gider yerlerinin giderleri örgü ve boya bölümü olmak üzere iki bölüme dağıtılacaktır. İşletmenin dikiş, ütüleme ve paketleme giderleri çalışan personel sayısına göre dağıtılacaktır.
Cevap:
Dikiş bölümü dağıtımı: Toplam bölüm gideri / toplam personel = 2.190 / 40 kişi = 54,75
Örgü bölümü = 54,75 x 25 kişi = 1.368,75
Boya bölümü = 54,75 x 15 kişi = 821,25
---------------------------------------------
Toplam = 2.190 TL
Ütüleme bölümü dağıtımı: Toplam bölüm gideri / toplam personel = 1.380 / 40 kişi = 34,5
Örgü bölümü = 34,5 x 25 kişi = 862,5
Boya bölümü = 34,5 x 15 kişi = 517,5
------------------------------------------
Toplam = 1.380 TL
Paketleme bölümü dağıtımı: Toplam bölüm gideri / toplam personel = 670 / 40 kişi = 16,75
Örgü bölümü = 16,75 x 25 kişi = 418,75
Boya bölümü = 16,75 x 15 kişi = 251,25
------------------------------------------
Toplam = 670 TL
Yaptığımız hesaplamaları tablomuza yerleştirerek gider dağıtım tablosunun II. dağıtımını yapalım:
Gider Yeleri Giderler |
TOPLAM | Esas üretim gider yerleri | Yardımcı üretim gider yerleri | |||
| Örgü | Boya | Dikiş | Ütüleme | Paketleme | ||
| I. Dağıtım Toplamı | 16.000 | 7.100 | 4.660 | 2.190 | 1.380 | 670 |
| Dağıtım Giderleri | ||||||
| Dikiş | 2.190 | 1.368,75 | 821,25 | (2.190) | ||
| Ütüleme | 1.380 | 862,5 | 517,5 | (1.380) | ||
| Paketleme | 670 | 418,75 | 251,25 | (670) | ||
| II. Dağıtım Toplamı | 4.240 | 2.650 | 1.590 | (2.190) | (1.380) | (670) |
| Genel Toplam | 16.000* | 9.750* | 6.250* | - | - | - |
*9.750 = 7.100 + 2.650
*6.250 = 4.660 + 1.590
*16.000 = 9.750 + 6.250
Tabloda I. Dağıtım toplam tutarı olan 16.000 TL'nin genel toplamda yatay olarak tekrar elde edilmesi gerekir.
sayfa 2
