İnşaat işlemleri uygulamada değişik şekillerde karşımıza çıkmaktadır. Özel inşaat işletmeleri ve inşaat taahhüt işletmeleri faaliyetleri ayrı ayrı ele alınacak ve uygulamadaki muhasebe kayıtları yönünden işlemler yapılacaktır. Burada dikkat edilmesi gerekekli olan bilgi, işletmenin özel inşaat işletmesi olarak kendi nam ve hesabına yapacağı inşaat işlemlerinin veya inşaat taahhüt işletmelerinin başkaları adına yapacakları inşaat işleri ile ilgili muhasebe kayıtlarının farklılık göstereceğidir.
Uygulamada inşaat taahhüt işletmeleri aşağıdaki alanların birçoğunda (Yol, Metro, Demriyolu, Köprü, Barajlar) inşaat işleri yapmaktadırlar. Bunun yanı sıra özel inşaat işletmelerinin en sık karşılaştığımız faaliyet alanı binaların inşa işidir.
7/A Sistemine Göre Direkt Madde Giderlerinin Kaydı: İnşaat taahhüt işletmeleri, yapmakta oldukları inşaatlarda kendi stoklarından kullandıkları ilk maddeleri "740 Hizmet Üretim Maliyeti Hesabı"na Borç kaydederler.
Örnek: X İNŞAAT TAAHHÜT işletmesinin üstlendiği bir adet (Y İnşaatı) taahhüt bulunmaktadır. İşletme Y inşaatına ihtiyaç duyulan miktarda demir sevk etmiştir. Demirin maliyeti 21.000 TL dir.
| Mad. No | AÇIKLAMA | BORÇ | ALACAK |
| 1 |
740 Hizmet Üretim Maliyeti Hesabı 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı Y inşaatı için demir sevki |
21.000 |
|
Aynı örnek eğer 7/B sistemine göre kayıt edilmiş olsaydı yevmiye kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.
| Mad. No | AÇIKLAMA | BORÇ | ALACAK |
| 1 |
790 Hizmet Üretim Maliyeti Hesabı 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı Y inşaatı için demir sevki |
21.000 |
|
7/A Sistemine Göre Direkt İşçilik Giderlerinin Kaydı: İnşaat Taahhüt işletmeleri, yapmakta oldukları inşaatlarda sarf ettikleri direkt işçilik giderlerini çeşitli borç hesaplarına alacak kaydederken, 740 Hizmet Üretim Maliyeti Hesabına borç kaydederler.
Örnek: X İNŞAAT TAAHHÜT işletmesi yapmakta olduğu A inşaatı için 2010 ocak ayı içinde işçilerine 5.000 TL net ücret, 600 TL gelir ve damga vergisi, 900 TL de işçi ve işveren ssk payları ödemiştir.
| Mad. No | AÇIKLAMA | BORÇ | ALACAK |
| 1 |
740 Hizmet Üretim Maliyeti Hesabı 335 Personele Borçlar Hesabı İşçi ücreleri ücret tahakkuku |
6.500 |
|
Aynı örnek eğer 7/B sistemine göre kayıt edilmiş olsaydı yevmiye kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.
| Mad. No | AÇIKLAMA | BORÇ | ALACAK |
| 1 |
791 İşçi Ücret Giderleri Hesabı 335 Personele Borçlar Hesabı İşçi ücreleri ücret tahakkuku |
6.500 |
|
Arsanın Temin Edilmesi ve Kaydedilmesi: Özel inşaat işletmelerinde en önemli üretim girdisi arsadır. Arsanın tedarik şekline bağlı olarak, gerek maliyet gerekse hukuk ilişkileri yönünden şu bilgilerin bilinmesi gerkemektedir. Sahip Olunan Arsanın, “Kat Karşılığı” müteahhit’e verilmesi suretiyle yaptırılan inşaatlar uygulamada en fazla karşılaşılan örneklerdendir. vergi mükellefi olmayan kişilerin yatırım amaçlı olarak aldıkları arsayı, inşaat işiyle uğraşan müteahhitlere kat karşılığı anlaşarak inşaat yaptırmalarıdır. İnşaat sonucu ortaya çıkan daire ve iş yerlerinin bir kısmını inşaatı yapan müteahhit, kalan kısmını arsa sahibi almaktadır.
Arsanın Satın Alınması: Arsanın satın alınması halinde, satın alınan maliyet tutarı ile stok hesaplarına kayıt edilir. Maliyet bedeli; arsanın alış bedeli ve buna bağlı diğer giderlerlerden oluşur.Yapının inşasına başlanmasıyla, arsanın maliyet bedeli 710 ilk madde ve malzeme gideri olarak maliyet hesaplarına kaydedilir.
Örnek: HG İnşaat ve Taahhüt İşletmesi yapımına başlayacağı bina inşaatı için, üzerinde kullanılamaz durumda olan bir binanında bulunduğu 3000 m2 bir arsayı 80.000 TL ye satınalmış ve üzerindeki binanın yıkılması ve hafriyat işlemi için 4.000 TL müteferri gider yapmıştır. Bu işlemin muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.
| Mad. No | AÇIKLAMA | BORÇ | ALACAK |
| 1 |
150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı 100 Kasa Hesabı Arsanın alımı ve harfiyat işlemi |
84.000 |
84.000 |
sayfa 1
sonraki sayfa >>>>>
